ملاتونین
ملاتونین هورمونی است که در غده صنوبری (پینه آل)، غده کوچکی در مغز، تولید می شود و به تنظیم چرخه خواب و بیداری در بدن کمک می کند.مقادیر بسیار کمی از ملاتونین در غذاهایی مانند گوشت ها، حبوبات، میوه ها و سبزی ها وجود دارد.
ملاتونین همچنین به صورت مکمل غذایی در بازار وجود دارد، هر چند ارزش تغذیه ای شناخته شده ای ندارد.
بدن انسان دارای ساعت درونی خاص خودش است که به تنظیم چرخه طبیعی ساعات خواب و بیداری (ریتم سیرکادین) کمک می کند و این کنترل تا حدی به تولید ملاتونین بستگی دارد. تولید ملاتونین به طور طبیعی در بدن تا حدی به میزان نور و روشنایی بستگی دارد. تولید ملاتونین، در روزهای کوتاه فصل زمستان ممکن است زودتر، یا در اغلب موارد دیرتر شروع شود. این تغییر در روند ترشح ملاتونین ممکن است در ایجاد علائم "بیماری خلقی فصلی" (SAD) یا افسردگی زمستانی نقش داشته باشد. میزان طبیعی ملاتونین با افزایش سن به تدریج کاهش پیدا می کند. در برخی از سالمندان ممکن است تولید ملاتونین به حد ناچیزی برسد، یا کامل قطع شود.
ملاتونین به عنوان دارو یا مکمل غذایی:
مکمل های غذایی ملاتونین گاهی برای درمان مشکل پرواززدگی (جت لگ) یا بی خوابی به کار می روند. دانشمندان همچنین در حال تحقیق درباره سایر اثرات احتمالی موثر ملاتونین هستند از جمله:
درمان اختلال خلقی فصلی (SAD).
کمک به تنظیم خواب افرادی که در شیفت های عصر یا شب کار می کنند.
پیشگیری یا کاهش مشکلات خواب یا گیجی پس از جراحی.
کاهش سردردهای مزمن خوشه ای.
شواهدی مقدماتی وجود دارد که مصرف ملاتونین به عنوان مکمل غذایی، ممکن است گسترش سرطان را در بدن متوقف کند یا به تاخیر بیندازد، دستگاه ایمنی را تقویت کند و فرایند پیری را کُند کند.
اثبات تاثیر ملاتونین در این موارد نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.
ملاتونین همچنین از لحاظ درمان مشکلات خواب در افراد نابینا مورد بررسی قرار گرفته است. افراد نابینا که ادراکی از نور ندارند، ممکن است دچار مشکلات خواب شوند؛ مثلاً در طول روز بخوابند و شب ها بیدار بمانند.
خواب آلودگی مهم ترین عارضه جانبی آن است که بعد از قطع مصرف دارو برطرف می شود.
تغییرات عروق خونی که ممکن است بر جریان خون تاثیر بگذارد.
پایین آوردن درجه حرارت بدن (هیپوترمی).
سردرد
ضعف صبحگاهی
رویاهای واضح
در صورت مصرف ملاتونین، هنگام مراجعه به هر پزشکی، باید آن را با او در میان گذاشت.
میزان مصرف:
دوز مناسب ملاتونین از فردی به فرد دیگر، تفاوت زیادی می کند. دوز توصیه شده معمولاً ۰/۵ میلی گرم است. ملاتونین در بزرگسالان با دوزهای متفاوت از ۰/۲ تا ۲۰ میلی گرم، بسته به نوع استفاده از آن مصرف می شود. اگر مشکل به خواب رفتن یا در خواب ماندن دارید، می توانید در مورد دوز مناسب با پزشک مشورت کنید.
ملاتونین و دیابت:
نتایج یک تحقیق جدید نشان می دهد که ترشح کم ِ هورمون ملاتونین، هورمونی که چرخه ی خواب را تنظیم می کند؛ ریسک ابتلا به بیماری دیابت در زنان را بیش از دو برابر افزایش می دهد.