اکساندرولون
Oxandrolone از دسته استروئیدهای آنابولیک بوده و به صورت قرصهای 5/2 میلی گرمی در بسته بندی 50 و 100 عددی عرضه میگردد. دارای عمر نیمه ی 1 تا 9 ساعت و مدت زمان مؤثر 8تا 12 ساعت میباشد. ترکیبی با اثر سمیت کبدی کم، اثر آندروژنیک ضعیف و اثر آنابولیک متوسط بوده و تأثیرچندان بارزی در سرکوب محور هیپوتالاموس، هیپوفیز و بیضه ها ندارد. موارد یاد شده 4 صفت ممتاز این استروئید میباشد که آن را به یکی ازمناسبترین استروئیدهای آنابولیک با عوارض جانبی نسبتاً پایین مبدل کرده است. دوز مؤثر Anavar در ورزشکاران مذکر 20 تا 100 میلیگرم در روز و در ورزشکاران مونث 5/2 تا 20 میلیگرم در روزمیباشد.مدت زمان قابل تشخیص آن درخون به جهت تستهای دوپینگ 3 هفته است. نسبت اثر آنابولیک به آندروژنیک آن 24:630-322بوده به این معنی که تأثیر آندروژنیک وبه عبارتی عوارض وابسته به آندروژن آن همانند Gynecomastia و آکنه و ضخیم شدن تون صدا و طاسی و... در مقایسه با اثرآنابولیک حدود 15 تا 20 برابر کمتر است وبا دوز بالایی درحدود 80 تا 100 میلیگرم درروز به راحتی تحمل میشود واکثر عوارض جانبی سایر استروئیدهای آنابولیک همانند احتباس آب ونمک و... را نداشته وبه خاطر همین دلایل جزو استروئیدهای بسیار پرمصرف به خصوص دربانوان در رشته ی بدنسازی وسایر رشته های ورزشی میباشد.
با عنایت به این نکته که ویریلیزاسیون درزنان با این دارو به ندرت دیده میشود. میتوان حدس زد که با توجه به اثر آنابولیک متوسط آناوار باید مقادیر بیشتری از دارو مصرف گردد تا ورزشکار به نتیجه ی دلخواه برسد داروبه طور قابل ملاحظه یی به گیرنده ی آندروژنی (AR) اتصال یافته و آن را تحریک میکند ولی در مقادیر کمتر از 20 میلیگرم در روز تأثیر آنابولیک مناسبی ندارد و در عمل مصرف این دارو با دوز پایینتر از 20 میلیگرم در روز بیفایده است. به جز ورزشکاران این دارو در بیمارانی که به دنبال بیماریهای مزمن، عفونتهای مزمن مانند HIV و به دنبال سوختگیها و سایر بیماریهایی که منجر به از دست رفتن وزن و کاشکتیک شدن بیمار شدهاند نیز ممکن است موجب تحریک اشتها و آنابولیسم پروتئینها و افزایش وزن گردد.
لازم به یادآوری است که اثر آنابولیک تمامی استروئیدهای آنابولیک در صورتی محقق میشود که بیمار رژیم غذایی پر پروتئین و دارای ارزش غذایی و کالری بالا را نیز در کنار مصرف این قبیل داروها داشته باشد. عمر ما در چنین بیمارانی اکساندرولون با دوزاژ بالا حدود 60 تا 80 و در مواردی 100 میلیگرم در روز به کار گرفته می شود.اکساندرولون جزو استروییدهای خوراکی 17-آلفا آلکیله میباشد که به خاطر داریم این گروه دارویی توان مقاومت در برابر تخریب گوارشی و کبدی خوبی داشته ولی موجب سمیت کبدی (یرقان، هپاتیت کلستئاتیک،Pelios Hepatis ، هیپرپلازی و نئوپلاسم!!!) میشوند. نکته ی جالب اینجاست که اکساندرولون از این جهت سمیت کبدی کمی دارد.Anavar ممکن است ترمیم زخمهای پوستی راتسریع کند وعملکرد ریوی را بهبود ببخشد به همین جهت در ورزشکاران مشتزنی و شناگران، در کنار سایر ورزشکاران مصرف گسترده یی دارد.
یکی دیگر از خواص برجسته ی این دارو تأثیر قوی و بارز آن در سوزاندن چربیهای تنه و اطراف شکم و نیز چربیهای اطراف احشای داخلی و روده ها است که موجب شده لقب «استروئیدچربیسوز» را به آن بدهند که حتی با مصرف دوزهای پایین این دارو در حد 20 میلی گرم در روز نیز چنین اتفاقی میافتد. همچنین افزایش وزن به دنبال مصرف اکساندرولون پس از قطع مصرف تا حدود زیاد و مدت طولانی باقی میماند و میتوان گفت برگشتپذیر نیست.
این شرایط در مورد چربیهای کاهش یافته ی تنه و شکم نیز صادق است و پس از قطع مصرف اکساندرولون و مراعات رژیم غذایی فقط 17% چربیها برگشته و 83% به صورت دائم از بین میرود. ورزشکاران به این خاصیت آناوار اصطلاحاً «Time on=Time off» میگویند به این معنی که در دورهی مصرف دارو چربی سوخته و پس از قطع مصرف دارو این وضعیت باقی میماند و در ورزشکارانی که هدف کاهش وزن تا رسیدن به وزن مورد نیاز برای مسابقات را دارند و خواستار منفی شدن تست دوپینگ نیز هستند تا 2 ماه قبل از مسابقات مصرف شده و سپس قطع میشود!اکساندرولون به واسطه ی اثر چربیسوزی، دارویی مناسب برای دوره هایی است که ورزشکاران از آن به «خشک کردن» یاد میکنند و در کنار آن قدرت عضلانی ورزشکار را نیز افزایش میدهد ولی توانایی افزایش وزن بسیار زیاد یا حجیم نمودن بیش از حد عضلات را ندارد و با توجه به اثر احتباس آب و نمک کم پس از قطع مصرف دارو و از دست رفتن آب و نمک ذخیره شده وزن دستخوش تغییر زیادی نمیشود.
در زمان مصرف این دارو میزان تستوسترون سرم، SHBG و LH تا حدودی کاهش مییابد ولی میزانFSH ، IGF1، هورمون رشد (GH) تغییری نمییابد بلکه حتی در مصرف دوز پایین اکساندرولون ممکن است کمی افزایش نیز یابد. میزان سرمیLH پس از قطع مصرف اکساندرولون تحت تأثیر پدیدهی کمانه کردن ممکن است کمی افزایش یابد.این دارو به دلیل خواص آندوژنیک بسیار ضعیف برای بانوان ورزشکار بسیار مناسب است از این دارو حتی میتوان برای کودکان قبل از بلوغ نیز استفاده کرد زیرا این ارو به ندرت باعث بسته شدن صفحات رشد میگردد.این دارو با نام های تجاری Anavar,Bonavar,oxavarو... نیز بفروش میرسد. این دارو جزو طرح ژنریک ایران بوده و با نسخه ی پزشک از داروخانه های تک نسخه ای نیز قابل تهیه است.